Nội dung tóm tắt
Thiếu máu gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc hàng ngày. Ở giai đoạn đầu, các dấu hiệu thiếu máu thường mờ nhạt, khó nhận biết. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng này có thể gây tác động nghiêm trọng đến sức khỏe.
Thiếu máu là như thế nào?
Theo chia sẻ từ Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, thiếu máu là tình trạng lượng hồng cầu trong một đơn vị thể tích máu bị suy giảm, dẫn đến việc cơ thể không được đáp ứng đầy đủ nhu cầu trao đổi chất. Đặc biệt, sự suy giảm hemoglobin đóng vai trò then chốt trong tình trạng này. Hemoglobin là một loại protein trong hồng cầu, chịu trách nhiệm vận chuyển oxy từ phổi đến các cơ quan trong cơ thể. Khi hemoglobin thiếu hụt, máu không thể cung cấp đủ oxy, gây ra các triệu chứng thiếu máu sẽ được đề cập chi tiết dưới đây.
Các triệu chứng phổ biến khi bị thiếu máu
Mệt mỏi và suy nhược
Mệt mỏi là triệu chứng thường gặp nhất ở người thiếu máu, xuất phát từ việc cơ thể không nhận đủ oxy để cung cấp năng lượng cho các cơ quan. Điều này khiến người bệnh cảm thấy kiệt sức, ngay cả khi thực hiện các hoạt động nhẹ nhàng, ảnh hưởng đáng kể đến công việc và cuộc sống.
Da nhợt nhạt
Thiếu hồng cầu dẫn đến giảm oxy cung cấp cho da, khiến da trở nên nhợt nhạt, đặc biệt ở mặt, lòng bàn tay, môi, và niêm mạc mắt.
Chóng mặt
Não bộ thiếu oxy là nguyên nhân gây chóng mặt, choáng váng, nhất là khi thay đổi tư thế đột ngột. Triệu chứng này thường tái diễn nếu không được điều trị kịp thời.
Khó thở
Do tim và phổi phải hoạt động mạnh hơn để bù đắp lượng oxy thiếu hụt, người bệnh thường bị khó thở, đặc biệt khi gắng sức. Cảm giác hụt hơi hoặc khó hít thở sâu cũng dễ xuất hiện.
Nhịp tim nhanh hoặc không đều
Thiếu oxy buộc tim phải tăng cường hoạt động, gây ra nhịp tim nhanh hoặc không đều. Người bệnh có thể cảm thấy hồi hộp, tim đập mạnh, thậm chí đau tức ngực khi vận động. Nếu tình trạng nghiêm trọng, có nguy cơ dẫn đến suy tim.
Rụng tóc, móng tay yếu
Thiếu máu kéo dài làm nang tóc không đủ oxy, dẫn đến tóc mỏng, yếu và dễ rụng. Móng tay cũng trở nên khô, giòn, dễ gãy hoặc tách lớp, biểu hiện rõ khi bệnh trở nặng.
Lạnh, tê và ngứa tay chân
Việc thiếu oxy đến các mô ngoại vi khiến tay chân dễ lạnh, nhất là khi trời lạnh hoặc ít vận động. Ngoài ra, người bệnh có thể cảm thấy tê hoặc ngứa râm ran ở đầu ngón tay và ngón chân, gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Điều trị thiếu máu như thế nào?
Bổ sung sắt
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cũng cho biết thêm, bổ sung sắt là biện pháp cần thiết để cải thiện tình trạng thiếu máu. Điều này có thể thực hiện thông qua chế độ ăn giàu sắt với các thực phẩm như thịt đỏ, gan, đậu, rau xanh. Trong trường hợp cần thiết, việc sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung sắt đường uống nên được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ.
Bổ sung vitamin B12 và folate
Thiếu máu do thiếu hụt vitamin B12 hoặc folate cần được khắc phục bằng cách tiêu thụ các thực phẩm như trứng, sữa, ngũ cốc, rau xanh. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ kê đơn các loại viên uống bổ sung.
Điều trị bệnh lý nền
Thiếu máu xuất phát từ các bệnh lý mạn tính như suy thận, viêm nhiễm hoặc ung thư đòi hỏi điều trị căn nguyên. Khi các bệnh này được kiểm soát, tình trạng thiếu máu cũng sẽ cải thiện.
Truyền máu
Với những trường hợp thiếu máu nghiêm trọng, truyền máu là phương pháp cần thiết để nhanh chóng bổ sung hồng cầu và hemoglobin.
Biện pháp phòng ngừa thiếu máu
Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng
Duy trì thực đơn cân bằng, giàu sắt và vitamin, giúp cơ thể sản xuất đủ hồng cầu và hemoglobin, đảm bảo sức khỏe toàn diện.
Bổ sung sắt theo giai đoạn
Những đối tượng như phụ nữ mang thai, trẻ em, và người cao tuổi cần bổ sung sắt theo khuyến cáo để giảm nguy cơ thiếu máu.
Khám sức khỏe định kỳ
Thường xuyên kiểm tra sức khỏe giúp phát hiện sớm các dấu hiệu thiếu máu, từ đó can thiệp kịp thời để tránh biến chứng.
Tẩy giun định kỳ
Giun đường ruột hút máu và làm giảm hồng cầu, dẫn đến thiếu máu. Do vậy, việc tẩy giun định kỳ theo chỉ định của bác sĩ là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa.
Thiếu máu là tình trạng sức khỏe phổ biến nhưng có thể điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Việc nhận biết sớm và xử trí đúng theo hướng dẫn bác sĩ không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn ngăn ngừa các biến chứng về lâu dài.
