Nội dung tóm tắt
Gai cột sống thắt lưng là một bệnh lý xương khớp thường gặp, đặc biệt ở người cao tuổi, nhân viên văn phòng và lao động nặng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện sớm các triệu chứng của gai cột sống thắt lưng để có hướng điều trị kịp thời.
Thông tin về bệnh gai cột sống thắt lưng
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, gai cột sống thắt lưng xảy ra khi các mỏm xương nhỏ (gai xương) phát triển trên đốt sống vùng thắt lưng, chủ yếu do quá trình thoái hóa cột sống. Khi sụn và đĩa đệm bị bào mòn, cơ thể phản ứng bằng cách hình thành gai xương để bù đắp canxi.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh bao gồm người cao tuổi do lão hóa, người thường xuyên mang vác nặng, làm việc sai tư thế, dân văn phòng ít vận động, cũng như những người mắc viêm cột sống mạn tính hoặc có thói quen sinh hoạt không đúng tư thế.
Việc nhận biết sớm các triệu chứng gai cột sống thắt lưng rất quan trọng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây đau đớn, hạn chế vận động và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như thoát vị đĩa đệm, rối loạn tiền đình, huyết áp bất ổn, thậm chí bại liệt.
Dấu hiệu nhận biết gai cột sống thắt lưng
Gai cột sống thắt lưng thường biểu hiện qua các triệu chứng như đau nhức vùng thắt lưng, cứng cột sống vào buổi sáng, tê bì chân tay, yếu cơ, mất kiểm soát đại tiểu tiện và tiếng lục cục khi di chuyển.
Triệu chứng thường gặp:
-
- Đau nhức vùng thắt lưng: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, đặc biệt khi vận động, mang vác nặng hoặc đứng lâu.
- Cứng cột sống vào buổi sáng: Sau khi thức dậy, người bệnh có cảm giác cứng cột sống, khó cử động, cúi hoặc xoay người. Triệu chứng này giảm dần khi vận động nhẹ.
- Tê bì, yếu cơ: Gai xương chèn ép dây thần kinh có thể gây tê bì, ngứa ran từ mông xuống bàn chân. Trong trường hợp nặng, người bệnh có thể yếu cơ, khó nhấc chân hoặc đứng không vững.
- Mất cảm giác, kiểm soát đại tiểu tiện: Khi gai cột sống chèn ép nặng, người bệnh có thể mất cảm giác phần thân dưới hoặc gặp rối loạn đại tiểu tiện. Đây là dấu hiệu nguy hiểm cần được can thiệp y tế ngay.
- Tiếng lục cục khi di chuyển: Một số trường hợp có thể nghe thấy tiếng lục cục hoặc răng rắc ở vùng thắt lưng khi di chuyển, cúi, ngửa hoặc xoay người.
Nếu gặp các triệu chứng trên, người bệnh nên đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nghiêm trọng như thoái hóa nặng hay liệt chi dưới.
Nguyên nhân gây ra gai cột sống thắt lưng
Giảng viên Cao đẳng Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng cũng cho biết thêm, gai cột sống thắt lưng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó các yếu tố phổ biến nhất bao gồm:
-
- Thoái hóa do tuổi tác: Đây là nguyên nhân chính gây gai cột sống. Khi sụn khớp và đĩa đệm bị bào mòn theo thời gian, cơ thể phản ứng bằng cách bù đắp canxi, nhưng sự tích tụ này không đồng đều, dẫn đến hình thành gai xương.
- Lắng đọng canxi bất thường: Canxi có thể tích tụ trên dây chằng, gân hoặc bao khớp xung quanh cột sống, tạo ra gai xương. Các gai này có thể chèn ép dây thần kinh, gây đau nhức và hạn chế vận động.
- Chấn thương cột sống: Tác động mạnh, gãy xương hoặc tổn thương mô mềm ở cột sống có thể kích thích xương phát triển bất thường, hình thành gai tại vị trí tổn thương.
- Tư thế sinh hoạt và làm việc sai: Ngồi lâu, cúi gập lưng thường xuyên, đứng không đúng tư thế hoặc mang vác vật nặng liên tục làm tăng áp lực lên cột sống, dẫn đến thoái hóa sớm và hình thành gai xương.
- Viêm khớp cột sống mạn tính: Các bệnh viêm khớp kéo dài có thể gây tổn thương sụn và xương, làm tăng nguy cơ xuất hiện gai cột sống.
- Yếu tố di truyền và cơ địa: Người có tiền sử gia đình bị thoái hóa cột sống hoặc các bệnh lý xương khớp thường có nguy cơ cao phát triển gai cột sống thắt lưng.
Phương pháp điều trị gai cột sống
Điều trị không dùng thuốc
-
- Vật lý trị liệu: Bài tập kéo giãn, tăng cường cơ giúp giảm đau và cải thiện tư thế.
- Chườm nóng/lạnh: Chườm nóng thư giãn cơ, chườm lạnh giảm viêm, thực hiện 15–20 phút/lần.
- Massage: Hỗ trợ giảm căng cơ, cải thiện tuần hoàn máu nhưng cần đúng kỹ thuật.
- Điều chỉnh tư thế: Ngồi, đứng đúng cách, hạn chế mang vác nặng, duy trì cân nặng hợp lý.
Điều trị bằng thuốc
-
- Thuốc giảm đau, chống viêm: NSAIDs giúp giảm đau, viêm.
- Thuốc giãn cơ: Giảm co thắt, cải thiện vận động.
Dùng thuốc cần theo chỉ định bác sĩ.
Phẫu thuật
-
- Áp dụng khi gai xương gây chèn ép nghiêm trọng, ảnh hưởng vận động.
- Người bệnh nên tham khảo bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp.
