Nội dung tóm tắt
Bất kỳ ai cũng có thể mắc viêm ruột do ký sinh trùng, đặc biệt là trẻ em và người có hệ miễn dịch suy giảm. Trong số các tác nhân gây bệnh, Giardia lamblia là loại phổ biến nhất. Tuy nhiên, nhiễm trùng đường ruột do Giardia lamblia hay các ký sinh trùng khác hoàn toàn có thể được phòng ngừa.
Thông tin về bệnh viêm ruột do ký sinh trùng
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cho biết, viêm ruột do ký sinh trùng là một bệnh nhiễm trùng đường ruột, chủ yếu do các ký sinh trùng như Giardia lamblia, Cryptosporidium,… gây ra, trong đó Giardia lamblia là tác nhân phổ biến nhất.
Tại nhiều quốc gia như Mỹ, Giardia lamblia là nguyên nhân hàng đầu gây tiêu chảy. Đây là một sinh vật đơn bào, sống ký sinh ở đầu ruột non và có khả năng tồn tại lâu trong môi trường. Đặc biệt, Clo hoặc Ozon trong nước không thể tiêu diệt hoàn toàn loài ký sinh trùng này, chỉ nước đun sôi mới có thể loại bỏ chúng.
Bất kỳ ai cũng có nguy cơ nhiễm Giardia lamblia, nhưng trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh nhất.
Viêm ruột do ký sinh trùng có triệu chứng gì?
Phần lớn trường hợp viêm ruột do Giardia lamblia không có triệu chứng rõ ràng. Khi có triệu chứng, bệnh dễ bị nhầm lẫn với hội chứng lỵ. Trong một số ít trường hợp nặng, niêm mạc tá tràng và hỗng tràng có thể bị tổn thương.
Bệnh diễn tiến âm thầm, ủ bệnh từ 1 – 3 tuần, có thể khởi phát cấp tính hoặc từ từ:
-
- Khởi phát cấp tính: Tiến triển nhanh nhưng cũng hồi phục nhanh, thường sau vài tuần.
- Khởi phát từ từ: Diễn tiến mạn tính, triệu chứng tăng dần từ nhẹ đến nặng.
Triệu chứng thường gặp:
-
- Đi ngoài phân nhiều, nát, tiểu ít (1 lần/ngày).
- Đại tiện nhiều hơn bình thường, phân lỏng có nhầy nhưng không có máu/mủ.
- Phân nặng mùi, có bọt.
- Mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân, chán ăn, buồn nôn.
- Đầy hơi, trướng bụng, khó chịu vùng thượng vị.
- Trẻ em có thể chậm lớn.
Triệu chứng hiếm gặp: Sốt nhẹ, nổi mụn, đau đầu, đau nhức cơ.
Chẩn đoán viêm ruột do ký sinh trùng như thế nào?
Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cũng cho biết thêm, để chẩn đoán viêm ruột do ký sinh trùng, bác sĩ sẽ khám lâm sàng và chỉ định các kỹ thuật chuyên sâu như:
-
- Xét nghiệm phân hoặc dịch tá tràng, niêm mạc ruột: Soi phân dưới kính hiển vi giúp phát hiện trứng, ấu trùng ký sinh trùng, do nhiều loại được đào thải qua phân.
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra sự tồn tại của kháng thể hoặc kháng nguyên đặc hiệu của ký sinh trùng.
- Nội soi đại tràng: Đánh giá tổn thương niêm mạc ruột và phát hiện ký sinh trùng.
- Chẩn đoán hình ảnh: Chụp X-quang, CT, MRI, siêu âm giúp xác định mức độ tổn thương và biến chứng liên quan.
Điều trị viêm ruột như thế nào?
Người nhiễm Giardia lamblia cần được điều trị ngay cả khi không có triệu chứng, vì vẫn có nguy cơ lây truyền mầm bệnh.
-
- Trường hợp không có triệu chứng rõ ràng: Người bệnh thường được theo dõi trong vài tuần. Nếu bệnh tự khỏi, không cần can thiệp điều trị.
- Trường hợp có triệu chứng: Bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ phù hợp, chủ yếu là dùng thuốc. Người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc theo hướng dẫn.
Sau điều trị, cần thực hiện xét nghiệm kiểm tra để đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phác đồ nếu cần.
Phương pháp phòng ngừa viêm ruột do ký sinh trùng
Duy trì thói quen vệ sinh, ăn uống và sinh hoạt đúng cách giúp phòng tránh viêm ruột do ký sinh trùng:
-
- Rửa tay thường xuyên, đặc biệt trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và tiếp xúc với nguồn lây bệnh. Cắt móng tay gọn gàng, tránh chạm tay vào miệng, mặt.
- Không dùng chung đồ cá nhân như bàn chải đánh răng, khăn mặt để hạn chế lây nhiễm.
- Ăn chín, uống sôi, tránh thực phẩm tươi sống như gỏi, tiết canh, thịt tái.
- Vệ sinh đồ dùng cá nhân, giặt quần áo, làm sạch vật dụng thường xuyên.
- Khử trùng các bề mặt tiếp xúc nhiều như tay nắm cửa, điều khiển tivi, điện thoại, bồn rửa.
- Hạn chế ăn uống tại hàng quán không đảm bảo vệ sinh để tránh nguy cơ nhiễm ký sinh trùng.
- Tẩy giun định kỳ 2-3 lần/năm cho cả người lớn và trẻ nhỏ để loại bỏ ký sinh trùng trong đường ruột.
