Nội dung tóm tắt
Bệnh động mạch cảnh có liên quan chặt chẽ đến nguy cơ đột quỵ và có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Vậy làm thế nào để phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Tổng quan về bệnh động mạch cảnh
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, trước tiên cần hiểu rằng động mạch cảnh là nhánh động mạch lớn, cung cấp máu nuôi dưỡng não bộ. Cơ thể có hai động mạch cảnh đối xứng hai bên, phân nhánh tại vùng cổ. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kiểm tra động mạch cảnh khi không bắt được mạch ngoại biên hoặc bệnh nhân đang bị sốc.
Bệnh động mạch cảnh thường gặp ở người cao tuổi, chủ yếu do hẹp và xơ vữa động mạch. Đây là nguyên nhân phổ biến gây đột quỵ, để lại di chứng nặng nề về thần kinh, vận động, thậm chí có thể tử vong.
Bệnh thường tiến triển âm thầm trong thời gian dài mà không có triệu chứng rõ ràng, chỉ được phát hiện qua cơn thiếu máu thoáng qua hoặc đột quỵ. Tuy nhiên, bạn có thể phòng ngừa hoặc làm chậm tiến triển bệnh bằng cách kiểm soát yếu tố nguy cơ, điều chỉnh lối sống, sử dụng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật khi cần thiết.
Các yếu tố khiến tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch cảnh
Khi cholesterol, mô xơ và các chất lắng đọng tích tụ trong lòng động mạch, lưu lượng máu đến não bị suy giảm. Theo thời gian, các mảng xơ vữa lớn dần, khiến thành động mạch cứng và hẹp lại, cản trở tuần hoàn. Nếu não không nhận đủ oxy và dưỡng chất, cấu trúc và chức năng não có thể bị ảnh hưởng, thậm chí dẫn đến tai biến mạch máu não.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch cảnh:
-
- Tăng huyết áp kéo dài làm tăng áp lực lên thành mạch, gây tổn thương nghiêm trọng.
- Hút thuốc lá, đặc biệt là nicotine, làm tổn thương lớp nội mạc động mạch.
- Bệnh tiểu đường làm rối loạn chuyển hóa đường, góp phần gây xơ vữa động mạch.
- Rối loạn mỡ máu làm tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa.
- Các yếu tố khác: Tiền sử gia đình có người bị xơ vữa động mạch, tuổi cao, thừa cân béo phì, ngưng thở khi ngủ, lối sống ít vận động…
Cách nhận biết bệnh động mạch cảnh
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cũng cho biết thêm, bệnh động mạch cảnh khó phát hiện sớm do thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, một số dấu hiệu cảnh báo có thể bao gồm:
-
- Yếu hoặc liệt tay, chân, liệt cơ mặt, thường xảy ra một bên cơ thể.
- Nhìn mờ ở một hoặc cả hai mắt.
- Rối loạn ngôn ngữ, khó phát âm.
- Chóng mặt.
Khi xuất hiện các triệu chứng trên, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay. Bác sĩ sẽ thăm khám và chỉ định các phương pháp chẩn đoán như:
-
- Siêu âm động mạch cảnh để kiểm tra lưu lượng và áp lực máu.
- Chụp CT hoặc MRI để phát hiện tổn thương trong não.
- Các xét nghiệm khác tùy từng trường hợp cụ thể.
Phương pháp điều trị tập trung vào phòng ngừa đột quỵ. Bệnh nhân có mức độ hẹp động mạch nhẹ đến trung bình được khuyến cáo thay đổi lối sống, dùng thuốc hạ huyết áp, điều trị rối loạn mỡ máu,…
Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể thực hiện nội soi nong động mạch, đặt stent, phẫu thuật hoặc loại bỏ cục máu đông để cải thiện lưu thông máu.
Phương pháp phòng ngừa bệnh động mạch cảnh
Để phòng ngừa bệnh động mạch cảnh, bạn nên chú ý những điều sau:
-
- Không hút thuốc lá: Các chất độc trong khói thuốc có thể gây tổn thương mạch máu. Ngừng hút thuốc trong vài tháng đến vài năm giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh động mạch cảnh và đột quỵ.
- Duy trì cân nặng ổn định: Thừa cân làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, trong đó có bệnh động mạch cảnh. Giữ cân nặng hợp lý giúp bảo vệ sức khỏe.
- Bổ sung rau xanh và trái cây: Cung cấp kali, vitamin, chất chống oxy hóa giúp bảo vệ mạch máu. Đồng thời, nên hạn chế muối, chỉ tiêu thụ khoảng 1,5 gram/ngày để giảm nguy cơ huyết áp cao.
- Tập thể dục thường xuyên: Duy trì vận động giúp kiểm soát huyết áp, cải thiện chức năng tim mạch và hỗ trợ duy trì cân nặng hợp lý.
- Kiểm soát bệnh lý nền: Nếu mắc tăng huyết áp, tiểu đường, cần theo dõi và điều trị hiệu quả để giảm tác động tiêu cực lên mạch máu.
Trên đây là những biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc bệnh động mạch cảnh. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ bệnh, hãy đến cơ sở y tế thăm khám sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.
