Nội dung tóm tắt
Thiếu sắt là một vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng thường bị bỏ qua do khó nhận biết các triệu chứng. Khi cơ thể thiếu sắt, nhiều chức năng quan trọng bị ảnh hưởng, dẫn đến suy giảm sức khỏe và tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý. Để hiểu rõ hơn về tác động của thiếu sắt đối với cơ thể, hãy tham khảo bài viết dưới đây.
Thiếu sắt nguyên nhân do đâu?
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, khi cơ thể không đủ sắt cần thiết để sản xuất đủ hemoglobin cho máu, tình trạng thiếu sắt có thể xảy ra do ba nhóm nguyên nhân chính:
Không đáp ứng đủ nhu cầu về sắt
-
- Nhu cầu sắt tăng: Trẻ trong độ tuổi dậy thì, phụ nữ mang thai, phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt, hoặc bà mẹ đang cho con bú cần lượng sắt lớn hơn.
- Cung cấp thiếu sắt: Chế độ ăn không đủ sắt, ăn kiêng, hoặc người già có thể gặp tình trạng này.
- Cơ thể giảm hấp thụ sắt: Do các bệnh lý như bệnh đường ruột, phẫu thuật cắt dạ dày, viêm dạ dày, hoặc thực phẩm cản trở hấp thụ sắt (như đồ uống có ga, cà phê, trà chứa phytate, v.v.).
Mất máu mạn tính dẫn đến thiếu sắt
-
- Biến chứng chảy máu do loét dạ dày tá tràng, polyp đường ruột, ung thư tiêu hóa, nhiễm giun sán, v.v.
- Mất máu do mắc bệnh viêm đường tiết niệu, kỳ kinh nguyệt ra nhiều, chấn thương, hậu phẫu, u xơ tử cung, v.v.
- Bệnh đái huyết sắc tố kịch phát ban đêm gây tan máu trong lòng mạch.
Rối loạn chuyển hóa sắt bẩm sinh
Bệnh lý này khiến cơ thể không thể tổng hợp được chất vận chuyển sắt, dẫn đến thiếu sắt và gia tăng nguy cơ mắc các biến chứng như tiểu đường, đau xương khớp, bệnh tim mạch, bệnh gan,…
Dấu hiệu cảnh báo thiếu sắt
Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân dù đã nghỉ ngơi đầy đủ.
Da nhợt nhạt, xanh xao.
Lưỡi nhẵn và nhợt.
Lông, tóc và móng dễ bị khô, gãy.
Khó thở, đau ngực, tim đập nhanh, đặc biệt khi vận động mạnh.
Thường xuyên bị hoa mắt, đau đầu, chóng mặt.
Cơ thể bị ảnh hưởng như thế nào khi bị thiếu sắt?
Suy nhược, mệt mỏi
Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhất của thiếu sắt là tình trạng suy nhược và mệt mỏi kéo dài. Khi lượng hemoglobin không đủ để vận chuyển oxy đến các cơ quan, cơ thể sẽ cảm thấy yếu và mệt, làm giảm khả năng tập trung và hiệu quả công việc.
Giảm khả năng miễn dịch
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cũng cho biết thêm, sắt đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh. Do đó, người thiếu sắt thường sẽ có hệ miễn dịch suy yếu, dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cao hơn.
Nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Khi thiếu sắt, tim phải làm việc vất vả hơn để cung cấp đủ oxy cho các cơ quan. Việc tim hoạt động quá sức có thể gây rối loạn nhịp tim, thậm chí là suy tim.
Rụng tóc, móng tay yếu
Thiếu sắt khiến các tế bào, bao gồm tế bào móng và tóc, không nhận đủ oxy để duy trì chức năng bình thường. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng móng dễ gãy, tóc rụng nhiều khi thiếu sắt kéo dài.
Khả năng tập trung kém
Sắt rất quan trọng đối với chức năng của não bộ. Khi thiếu sắt, khả năng tập trung, ghi nhớ và thực hiện các công việc trí óc sẽ giảm sút, ảnh hưởng đến hiệu suất học tập và làm việc.
Thiếu sắt ở phụ nữ mang thai
Phụ nữ mang thai cần bổ sung đủ sắt để đảm bảo sự phát triển của thai nhi. Nhu cầu sắt trong giai đoạn này tăng cao, và nếu không cung cấp đủ sẽ dễ dẫn đến thiếu sắt. Thiếu sắt trong thai kỳ có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như sinh non, sinh con nhẹ cân, và ảnh hưởng đến sự phát triển trí não của trẻ sau khi sinh.
Phương pháp điều trị và phòng ngừa thiếu sắt
Điều trị thiếu sắt
Bệnh nhân thiếu sắt được bác sĩ khuyên bổ sung thực phẩm giàu sắt kết hợp với chế phẩm sắt đường uống. Tuy nhiên, việc sử dụng sắt cần giám sát để tránh dư thừa.
Với bệnh nhân thiếu sắt do mất máu hoặc bệnh lý, điều trị cần dựa vào nguyên nhân cụ thể.
Phòng ngừa thiếu sắt
-
- Bổ sung thực phẩm giàu sắt: Thịt đỏ, gan, hải sản, đậu, rau xanh lá đậm và ngũ cốc nguyên hạt là các thực phẩm giàu sắt cần thiết cho cơ thể.
- Bổ sung vitamin C: Vitamin C giúp tăng khả năng hấp thụ sắt, vì vậy kết hợp thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh vào bữa ăn.
- Sử dụng sắt bổ sung: Khi thực phẩm không đủ cung cấp sắt, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung viên sắt hoặc siro.
- Hạn chế thực phẩm cản trở hấp thụ sắt: Tránh trà, cà phê và thực phẩm giàu canxi khi ăn sắt để tăng hiệu quả hấp thụ.
Phát hiện kịp thời dấu hiệu thiếu sắt và điều trị sẽ giúp cơ thể nhận đủ sắt, ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe.
