Nội dung tóm tắt
Việc tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mà còn làm dấy lên lo ngại về nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Vậy ăn ngọt nhiều có thực sự dẫn đến tiểu đường không và cơ thể sẽ chịu những tác động gì?
Ăn nhiều đồ ngọt có thể dẫn đến tiểu đường không?
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, nhiều người cho rằng ăn nhiều đồ ngọt sẽ gây tiểu đường, nhưng quan niệm này không hoàn toàn đúng. Câu trả lời phụ thuộc vào loại và lượng đường bạn nạp mỗi ngày.
Với tiểu đường type 1, nguyên nhân là do hệ miễn dịch tấn công các tế bào sản xuất insulin của tuyến tụy, khiến lượng đường trong máu tăng. Tình trạng này không liên quan trực tiếp đến việc ăn ngọt.
Với tiểu đường type 2, ăn quá nhiều đồ ngọt lại là yếu tố nguy cơ. Việc nạp đường liên tục và vượt mức có thể làm tăng insulin, dẫn đến kháng insulin – nguyên nhân chính gây tiểu đường type 2. Ngoài ra, điều này còn ảnh hưởng xấu đến tuyến tụy và khả năng kiểm soát đường huyết của cơ thể.
Ăn nhiều đồ ngọt có thể gây hại đến sức khỏe như thế nào?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mỗi ngày cơ thể người trưởng thành nên bổ sung khoảng 30g đường, tương đương khoảng 7 muỗng cà phê. Việc tiêu thụ vượt quá mức khuyến nghị, đặc biệt là từ các loại đồ ngọt không lành mạnh, không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 mà còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác như:
Tăng nguy cơ béo phì
Đường cung cấp nhiều calo rỗng, không mang lại giá trị dinh dưỡng thiết thực nhưng lại dễ khiến bạn ăn nhiều hơn mức cần thiết. Khi lượng calo nạp vào vượt quá nhu cầu của cơ thể và không được tiêu hao hết, chúng sẽ tích trữ dưới dạng mỡ, từ đó làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì.
Gây sâu răng
Đường là tác nhân chính gây sâu răng. Khi tiêu thụ đồ ngọt, vi khuẩn trong khoang miệng sẽ chuyển hóa đường thành axit, ăn mòn men răng và tạo điều kiện cho sâu răng phát triển. Đặc biệt, thói quen ăn đồ ngọt mà không chăm sóc răng miệng đúng cách càng làm tăng nguy cơ này, nhất là ở trẻ nhỏ.
Rối loạn mỡ máu
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cũng cho biết thêm, việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm tăng nồng độ triglyceride trong máu – một loại chất béo có liên quan mật thiết đến bệnh tim mạch. Triglyceride cao là yếu tố nguy cơ dẫn đến xơ vữa động mạch, đau tim và đột quỵ.
Tăng huyết áp
Đồ uống có đường, đặc biệt là nước ngọt có gas, có thể làm tăng huyết áp nếu sử dụng thường xuyên. Tình trạng này kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng.
Ảnh hưởng đến gan
Fructose – thành phần phổ biến trong đường tinh luyện và siro ngọt – chỉ được chuyển hóa tại gan. Khi tiêu thụ quá nhiều, gan sẽ bị quá tải, dễ dẫn đến tình trạng gan nhiễm mỡ không do rượu và ảnh hưởng đến chức năng gan về lâu dài.
Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Một chế độ ăn nhiều đường dễ dẫn đến tăng cân, rối loạn chuyển hóa, kháng insulin và tăng huyết áp – những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch. Đặc biệt, tiêu thụ đường liên tục có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, làm tắc nghẽn mạch máu, gây ra đau tim hoặc đột quỵ.
Lão hóa da sớm
Đường có thể liên kết với protein trong cơ thể tạo thành sản phẩm glycation – yếu tố gây tổn thương collagen và elastin trong da. Kết quả là da mất đi độ đàn hồi, xuất hiện nếp nhăn sớm và trở nên lão hóa nhanh hơn.
Gây nghiện đường
Đường có khả năng tạo cảm giác thèm ăn tương tự như chất gây nghiện. Khi tiêu thụ thường xuyên, cơ thể sẽ thích nghi và đòi hỏi lượng đường cao hơn để cảm thấy thỏa mãn, tạo thành vòng lặp tiêu thụ nhiều đường và kéo theo các hệ quả sức khỏe tiêu cực.
Xây dựng chế độ ăn lành mạnh như thế nào?
Để giảm lượng đường tiêu thụ hàng ngày về mức hợp lý, bạn có thể áp dụng một số mẹo sau:
-
- Tự nấu ăn tại nhà để kiểm soát lượng đường.
- Dùng chất tạo ngọt tự nhiên hoặc nhân tạo thay thế đường tinh luyện.
- Hạn chế thêm đường khi nấu ăn.
- Ưu tiên món ăn vặt lành mạnh như trái cây, rau củ, sữa chua ít hoặc không đường thay vì bánh kẹo, nước ngọt.
- Đọc kỹ thành phần sản phẩm để kiểm tra hàm lượng đường.
- Cẩn thận với thực phẩm “ít béo” vì có thể chứa nhiều đường.
Dù đường không phải nguyên nhân duy nhất gây tiểu đường, nhưng tiêu thụ quá mức vẫn gây hại cho sức khỏe. Việc hiểu rõ “Ăn nhiều đồ ngọt có bị tiểu đường không?” sẽ giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn phù hợp hơn cho bản thân và gia đình.
Ngoài ra, khám sức khỏe định kỳ là cách tốt để phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến đường huyết. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra tư vấn dinh dưỡng và luyện tập phù hợp giúp bạn bảo vệ sức khỏe hiệu quả.
