Nội dung tóm tắt
Bệnh tiểu cầu thấp, hay còn được biết đến với tên gọi là bệnh giảm tiểu cầu, có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Bệnh này có thể dẫn đến xuất huyết dưới da, xuất huyết nội tạng, cảm giác mệt mỏi và các biến chứng nguy hiểm khác.
Tìm hiểu về bệnh tiểu cầu thấp
Theo chia sẻ từ Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, tiểu cầu là một trong những thành phần chính của máu, đảm nhận vai trò quan trọng trong quá trình đông máu khi cơ thể gặp vết thương. Chúng giúp máu đông lại tại vùng tổn thương, ngăn chặn sự chảy máu.
Khác với hồng cầu có tuổi thọ lâu dài (khoảng 120 ngày), tiểu cầu lại có tuổi thọ rất ngắn chỉ khoảng 1 tuần. Trung bình, người bình thường sẽ có khoảng 150.000 – 450.000 tiểu cầu/mm3 máu.
Bệnh tiểu cầu thấp là tình trạng mà lượng tiểu cầu trong máu giảm dưới mức bình thường được tham chiếu. Bệnh này có thể chia thành hai loại: tiểu cầu thấp cấp tính và tiểu cầu thấp mạn tính. Thường thì tiểu cầu thấp cấp tính thường xuất hiện ở trẻ em và thanh thiếu niên, trong khi tiểu cầu thấp mạn tính thường gặp ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, hiện chưa có phương pháp điều trị cụ thể cho bệnh lý này.
Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu cầu thấp
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng giảm tiểu cầu ở người bệnh, trong đó có thể kể đến:
-
- Tình trạng mắc kẹt tiểu cầu tại lá lách: Lá lách, cơ quan nhỏ nằm ở vị trí dưới khung xương sườn trái của bụng, thường lọc chất thải và ngăn chặn nhiễm trùng. Sưng to của lá lách có thể tăng số lượng tiểu cầu ở đó và suy giảm tiểu cầu trong máu.
- Giảm sản xuất tiểu cầu: Tủy xương chịu trách nhiệm sản xuất tiểu cầu. Nhiều yếu tố như nghiện rượu, nhiễm virus (HIV, viêm gan C), bệnh suy tủy, bệnh bạch cầu, ung thư, tác dụng phụ của xạ trị và hóa trị, hay thiếu máu có thể làm giảm sản sinh tiểu cầu.
- Tăng phân hủy tiểu cầu: Nếu tiểu cầu bị phá hủy nhanh hơn so với việc sản xuất, có thể dẫn đến giảm tiểu cầu. Các nguyên nhân có thể bao gồm giảm tiểu cầu miễn dịch, phụ nữ mang thai, xuất huyết giảm tiểu cầu huyết khối, nhiễm khuẩn huyết, hội chứng ure huyết tán huyết, và tác dụng của một số loại thuốc như quinine, heparin, thuốc chống co giật, và kháng sinh chứa sulfa.
Các triệu chứng của bệnh tiểu cầu thấp
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, khi mắc bệnh tiểu cầu thấp, bệnh nhân thường trải qua các triệu chứng sau:
-
- Lá lách to và cảm giác mệt mỏi.
- Xuất huyết dưới da: Da có thể xuất hiện các nốt, chấm, hoặc mảng màu đỏ, bầm tím, và thậm chí có thể là xanh, vàng, có các hình thái khác nhau.
- Xuất huyết nội tạng: Các triệu chứng có thể bao gồm buồn nôn, đau đầu, ói ra máu, xuất huyết nhiều trong kinh nguyệt, máu trong phân và nước tiểu, và triệu chứng liệt (nếu xuất huyết xảy ra trong não).
- Xuất huyết niêm mạc: Niêm mạc nướu sưng và chảy máu.
Nếu lượng tiểu cầu giảm dưới mức 20.000, có thể gây ra các hiện tượng như bầm tím, xuất huyết, và khó đứng máu khi bị thương. Trường hợp tiểu cầu giảm dưới mức 10.000 rất hiếm gặp, nhưng có thể dẫn đến xuất huyết não nghiêm trọng, đe dọa tính mạng.
Vì tính chất nghiêm trọng của bệnh tiểu cầu thấp, nếu bạn thấy cơ thể xuất hiện các triệu chứng như đi ngoài hoặc đi tiểu có máu, xuất huyết niêm mạc không ngừng, nôn ra máu, v.v., bạn nên đi khám ngay.
Phương pháp phòng ngừa bệnh tiểu cầu thấp
Những người đã từng mắc bệnh giảm tiểu cầu cần phải cẩn trọng trong sinh hoạt hàng ngày bằng cách hạn chế sử dụng các dụng cụ hoặc bề mặt có thiết kế sắc nhọn như dao, kéo, hoặc các mảnh vỡ vật dụng. Nếu cần sử dụng các dụng cụ này, người bệnh nên đeo găng tay để tránh nguy cơ bị thương tích. Họ cũng nên tránh việc bê vác vật nặng, tránh đi trên sàn nhà hoặc mặt đất trơn, và tránh các hoạt động thể thao mạo hiểm có thể gây chấn thương và bầm tím cơ thể.
Đối với những người bình thường muốn giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu cầu thấp, họ nên bảo vệ sức khỏe của mình bằng các biện pháp sau:
-
- Thường xuyên tập luyện thể dục và thể thao để tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
- Tránh sử dụng rượu bia và các đồ uống chứa cồn.
- Hạn chế tiếp xúc với các hóa chất độc hại.
- Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh bằng cách bổ sung nhiều rau xanh và trái cây, giảm ăn thực phẩm giàu chất béo và thực phẩm chế biến sẵn, cũng như hạn chế tinh bột.
- Tiêm phòng đầy đủ để phòng ngừa các bệnh lý do virus gây ra như thủy đậu, sởi, quai bị, và rubella, vì những bệnh này cũng có thể làm giảm tiểu cầu.
