Giác mạc là một phần thiết yếu của mắt, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về cấu tạo và chức năng của nó. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích về giác mạc mắt.
Cấu tạo và chức năng của giác mạc
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, giác mạc còn gọi là lòng đen, là một màng trong suốt chiếm khoảng 1/5 diện tích phía trước vỏ nhãn cầu, có hình dạng chỏm.
Cấu tạo của giác mạc
Giác mạc được chia thành 5 lớp từ ngoài vào trong:
-
- Biểu mô: Gồm 5-7 lớp tế bào lát tầng không sừng hóa. Lớp ngoài cùng có hai hàng rào mỏng giúp liên kết và tạo lớp thẩm thấu bề mặt, nơi bám dính của nước mắt, đảm nhận chức năng trao đổi và chuyển hóa chất.
- Màng Bowmans: Nằm sát vào lớp nhu mô, bảo vệ giác mạc khỏi tác động cơ học và có khả năng kháng khuẩn tốt.
- Nhu mô: Bao gồm các tế bào và sợi collagen xếp chồng lên nhau, chiếm khoảng 90% độ dày giác mạc. Đây là lớp chủ yếu tạo độ trong suốt cho giác mạc.
- Màng đáy Descemet: Cấu tạo từ các sợi nhỏ liên kết chặt chẽ, có độ đàn hồi tốt, kéo dài đến góc tiền phòng.
- Nội mô: Chỉ gồm một lớp tế bào trải đều sau màng đáy Descemet. Các tế bào này không tái tạo, nếu bị tổn thương sẽ có tế bào còn lại kéo dài để lấp đầy khoảng trống, dẫn đến giảm mật độ tế bào.
Giác mạc không có mạch máu, do đó, nó nhận dinh dưỡng chủ yếu từ nước mắt và thủy dịch qua cung nông và cung sâu ở vùng rìa.
Chức năng của giác mạc
Giác mạc đảm nhận những chức năng quan trọng sau:
-
- Bảo vệ nhãn cầu khỏi tác nhân gây hại như bụi bẩn và vi sinh vật, cùng với các cơ quan khác như hốc mắt, mi mắt và củng mạc.
- Giác mạc hoạt động như một thấu kính, giúp điều chỉnh và hội tụ tia sáng vào mắt. Khi ánh sáng chiếu vào mắt, giác mạc và thủy tinh thể điều chỉnh để tia sáng rơi vào võng mạc, từ đó tín hiệu được chuyển đến não để nhận biết hình ảnh.
- Giác mạc còn có chức năng lọc tia cực tím, bảo vệ mắt, đặc biệt là võng mạc và thủy tinh thể khỏi những tác động có hại.
Các bệnh lý về giác mạc thường gặp
Giảng viên Cao đẳng Điều dường TPHCM cũng cho biết thêm, giác mạc là bộ phận quan trọng của mắt, và bất kỳ hiện tượng bất thường nào ở giác mạc cũng có thể ảnh hưởng đến thị lực, thậm chí gây biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Một số bệnh lý thường gặp liên quan đến giác mạc bao gồm:
Viêm giác mạc
Viêm giác mạc có thể chia thành hai loại: viêm giác mạc nông và viêm giác mạc sâu, do nhiều nguyên nhân khác nhau như chấn thương, dị vật hoặc vi khuẩn xâm nhập. Các biểu hiện khi bị viêm giác mạc bao gồm:
-
- Đau nhức mắt, đặc biệt là khi có ánh sáng chiếu vào hoặc khi mắt hoạt động nhiều.
- Chảy nước mắt liên tục nhưng không phải do khóc.
- Mắt mờ, giảm khả năng nhìn.
Xước giác mạc
Xước giác mạc thường xảy ra khi người bệnh dụi mắt liên tục khi có dị vật hoặc vô tình chọc tay vào mắt. Các triệu chứng bao gồm:
-
- Mắt khó chịu và nhạy cảm với ánh sáng.
- Cần thăm khám bác sĩ ngay để phòng ngừa nhiễm trùng giác mạc, vì nếu vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập qua vết xước, có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.
Rách giác mạc
Rách giác mạc là một chấn thương nghiêm trọng, cần phải khâu giác mạc và điều trị tích cực trước và sau phẫu thuật. Người bệnh cần theo dõi chặt chẽ dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa để tránh mất thị lực.
Bỏng giác mạc
Giác mạc có thể bị bỏng do nhiệt độ cao, tia cực tím hoặc hóa chất, dù ở dạng lỏng hay khí. Trường hợp này cần được can thiệp y tế ngay lập tức, tránh tự ý xử lý để không làm tình trạng trở nên nghiêm trọng.
Để giảm thiểu tổn thương giác mạc, bạn cần hạn chế dụi mắt, bảo vệ mắt bằng kính khi ra ngoài, rửa tay thường xuyên và đi khám mắt định kỳ để phát hiện sớm bất thường.
Việc hiểu rõ về giác mạc và các vấn đề liên quan giúp bạn bảo vệ đôi mắt tốt hơn. Nếu xuất hiện các triệu chứng như nhạy cảm với ánh sáng, đau rát, cộm mắt, chảy nước mắt, sưng hoặc đỏ mắt, hãy tìm đến cơ sở y tế uy tín để thăm khám và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý can thiệp khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.
